Przedsiębiorca, który zapomniał złożyć deklarację podatkową lub uiścić należność z tytułu podatku, może podjąć próbę uniknięcia konsekwencji poprzez złożenie czynnego żalu.
Zawiadomienie organów podatkowych o popełnionym błędzie lub nieterminowym wywiązaniu się z obowiązków podatkowych może być skuteczne tylko jeśli spełnionych zostanie kilka warunków.
Przepisy prawa nie określają ściśle terminu, w jakim należy złożyć pismo. Aby było ono skuteczne musi jednak zostać przesłane zanim popełnienie zabronionego czynu zostanie udokumentowane i zanim organ podatkowy wezwie przedsiębiorcę do jego uregulowania.
Nie ma jednego, urzędowego wzoru czynnego żalu, istnieją jednak wytyczne, które pomagają podatnikom w jego sporządzeniu. Wynika z nich, że musi on zawierać informacje o osobie zawiadamiającej, o charakterze popełnionego czynu,istotnych okolicznościach oraz o osobach współpracujących. Najważniejszym elementem czynnego żalu jest informacja o tym czy przedsiębiorca złożył już zaległe deklaracje i uiścił zaległe opłaty wraz z odsetkami lub określenie terminu w jakim zobowiązuje się to zrobić.
Czynny żal adresuje się do Naczelnika właściwego urzędu skarbowego i składa się osobiście, za pośrednictwem poczty lub elektronicznie poprzez skrzynkę ePUAP.